«وَ اَلْأَرْضَ بَعْدَ ذٰلِكَ دَحٰاهٰا» (نارعات، ۷۹/۳۰)

[از این رو خداوند او را به عذاب آخرت و دنیا گرفتار ساخت!]

در سرّ استقبال به کعبه است، که امّ القری است و مرکز بسط ارض است: والأرض بعد ذلک دحیها.

و ید اللّه و بحیال اللّه و بحیال بیت المعمور است که سرّ قلب و در سمای رابعه است. پس کعبه ی امّ القری سرّ آن بیت المعمور است که سرّ قلب است و سرِّ سرِّ آن، ید اللّه؛ و سرّ مستسرِّ آن، اسم اللّه الاعظم است.

پس، اهل معرفت و اصحاب قلوب سرایت دهند حکم توحید را از سرّ به علن و از باطن به ظاهر؛ چنان چه در سرّ قلب خود جهات متشتّته را فانی در وحدت تامّه کنند و سرِّ کوکب درّی یوقد من شجرة مبارکة زیتونة لا شرقیّة ولاغربیة[۱] را دریابند در ظاهر، جهات متشتّته ی شرقیّه و غربیّه را در امّ القری، که مرتبه ی وسطیّت را دارد و غیر شرقی و غیر غربی است فانی کنند و سرّ «حیال اللّه» و «حیال بیت المعمور» را دریابند.

و در نماز اولیا توجّه به قبله ی ظهور سرّ احدیّت است در ملک بدن، چه که به سرّ وجودی وجهه ی احدیّه ی غیبیّه را شهود کنند و بدان توجّه نمایند، و سرّ ما من دابة الا هو آخذ بناصیتها[۲]  را مشاهده کنند و سرّ لا شرقیة ولا غربیة را دریابند.

پی نوشت ها

[۱] نور – آیه ۳۵: اَللّٰهُ نُورُ اَلسَّمٰاوٰاتِ وَ اَلْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكٰاةٍ فِيهٰا مِصْبٰاحٌ اَلْمِصْبٰاحُ فِي زُجٰاجَةٍ اَلزُّجٰاجَةُ كَأَنَّهٰا كَوْكَبٌ دُرِّيٌّ يُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبٰارَكَةٍ زَيْتُونَةٍ لاٰ شَرْقِيَّةٍ وَ لاٰ غَرْبِيَّةٍ يَكٰادُ زَيْتُهٰا يُضِيءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نٰارٌ نُورٌ عَلىٰ نُورٍ يَهْدِي اَللّٰهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشٰاءُ وَ يَضْرِبُ اَللّٰهُ اَلْأَمْثٰالَ لِلنّٰاسِ وَ اَللّٰهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

خداوند نور آسمانها و زمین است؛ مثل نور خداوند همانند چراغدانی است که در آن چراغی(پر فروغ) باشد، آن چراغ در حبابی قرار گیرد، حبابی شفاف و درخشنده همچون یک ستارهء فروزان، این چراغ با روغنی افروخته می شود که از درخت پربرکت زیتونی گرفته شده که نه شرقی است و نه غربی؛ (روغنش آن چنان صاف و خالص است که) نزدیک است بدون تماس با آتش شعله ور شود؛ نوری است بر فراز نوری؛ و خدا هر کس را بخواهد به نور خود هدایت می کند، و خداوند به هر چیزی داناست.

[۲] هود – آیه ۵۶: إِنِّي تَوَكَّلْتُ عَلَى اَللّٰهِ رَبِّي وَ رَبِّكُمْ مٰا مِنْ دَابَّةٍ إِلاّٰ هُوَ آخِذٌ بِنٰاصِيَتِهٰا إِنَّ رَبِّي عَلىٰ صِرٰاطٍ مُسْتَقِيمٍ

من، بر«اللَّه» که پروردگار من و شماست، توکل کرده ام! هیچ جنبنده ای نیست مگر اینکه او بر آن تسلط دارد؛ (اما سلطه ای با عدالت! چرا که) پروردگار من بر راه راست است!